کاربرد استراتژی اقیانوس آبی چیست؟

چان کیم و رنه موبورن مفهوم استراتژی اقیانوس آبی و قرمز را در کتاب خود در سال 2005 معرفی کردند. از آن زمان، بحث در مورد استراتژی اقیانوس آبی در مقابل استراتژی اقیانوس قرمز بسیار محبوب شد و ورود به یک بازار تازه جدید به جای مبارزه در بازارهای موجود به رویای فریبنده بسیاری از مشاغل تبدیل شد.
اقیانوس آبی استراتژی است که در آن مرزهای بازارهای موجود دوباره تعریف می‌شوند و بازارهای بی‌رقیب جدیدی ایجاد می‌شوند. در هسته این استراتژی، نوآوری وجود دارد که در آن بازارهای بدون رقابت ایجاد می‌شود، جایی که رقابت بی ربط است. بنابراین، شرکت‌هایی که از استراتژی اقیانوس آبی پیروی می‌کنند، ارزش بسیار بیشتری را با هزینه کمتر برای مشتریان نهایی ارائه می‌دهند.

استراتژی اقیانوس آبی چیست؟

اهداف تجاری در استراتژی اقیانوس آبی به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که کم هزینه و منحصر به فرد باشند. در عین حال نیز بتوانند ارزش‌ها و تقاضاهای جدیدی ایجاد کنند. در حقیقت در استراتژی اقیانوس آبی هدف نهایی ایجاد فضای جدید در بازار و حذف رقابت است.
استراتژی اقیانوس آبی هر صنعت و تجارتی است که هنوز در بازار موجود نباشد و رقابتی برای آن وجود نداشته باشد. در این استراتژی لازم است تقاضای جدید به وجود آید و برای این تقاضا، محصول یا خدماتی ارائه شود. در این استراتژی، اگر کسب و کاری ایجاد شود، پتانسیل بالایی دارد. کسانی که با استفاده از این استراتژی، تجارت جدیدی را شروع می‌کنند، می‌توانند از حاشیه سود بالاتری استفاده کنند و همچنین در این استراتژی رقابت بسیار پایین است. اولین کسی که بتواند تقاضای جدیدی ایجاد کند و برای آن تقاضا مشتریان جدیدی جذب نماید، می‌تواند از مزایای بدون رقیب بودن آن بازار استفاده کند. برای درک استراتژی اقیانوس آبی در ایران کافیست به اپلیکیشن اسنپ نگاهی بیندازید. در روزهای ابتدایی افتتاح اپلیکیشن اسنپ، این تجارت از استراتژی اقیانوس آبی استفاده کرد. این اپلیکیشن در ابتدا در بازار بدون رقیب بود و توانست تقاضای جدیدی را برآورده سازد.

مزایا و معایب استراتژی اقیانوس آبی

از مزایای اجرای استراتژی اقیانوس آبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• استراتژی اقیانوس آبی ،کسب و کارها را قادر می‌سازد تا به بازارهای دست نخورده و جدید منتقل شوند.
• استراتژی اقیانوس آبی به کسب و کارها در غلبه بر چالش رقابت مداوم و همیشگی و دوری از مدل‌های کسب و کار متعارف برای افزایش تقاضا و سودآوری کمک می‌کند.
• این استراتژی به کسب و کارها در توسعه پتانسیل رشد خود با افزودن ارزش، نوآوری و ارزش‌های جدید برای مشتریان کمک می‌نماید.
ممکن است به نظر برسد که استراتژی اقیانوس آبی یک استراتژی موفق و جهانی است. با این حال، مانند هر تجزیه و تحلیل دیگری، مقایسه استراتژی اقیانوس آبی و اقیانوس قرمز نشان می‌دهد که این دو نیز دارای معایب و محدودیت‌هایی هستند. از معایب و محدودیت‌های استراتژی اقیانوس آبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تلاش‌های انجام شده در اقیانوس آبی ممکن است نتیجه دلخواه را نداشته باشد. در ضمن منابع موجود و استعدادها نیز بر نحوه عملکرد این استراتژی تأثیر می‌گذارند.
• کاهش هزینه و ارزش مشتری، دو الزام اساسی در این استراتژی هستند و برای سازمان‌ها تعادل برقرار کردن بین این دو مورد چالش برانگیز است.
• چالش‌های سازمانی مانند عدم همسویی استراتژیک می‌تواند بر نتایج استراتژی اقیانوس آبی تأثیر گذارد.
• کسب و کارها باید به سرعت مشتریان کافی را جذب کنند تا رشد درآمد بلندمدت را افزایش دهند.
• با ظهور رقابت، هر بازار اقیانوس آبی در نهایت قرمز خواهد شد.
• یک اقیانوس آبی زمانی پدیدار می‌شود که پتانسیل سود بیشتر وجود داشته باشد ولی استراتژی اقیانوس آبی یک راه حل دائمی نیست. 

استراتژی اقیانوس قرمز چیست؟

شرکت‌هایی که از استراتژی اقیانوس قرمز استفاده می‌نمایند، تلاش می‌کنند تا با تصاحب بخش بزرگ‌تری از بازار، از رقبای خود پیشی بگیرند. هرچه بازار شلوغ‌تر باشد، رشد در آن پیچیده‌تر است. در این بازار، برنده شرکتی است که بتواند ارزش کافی یا یک محصول و خدمات را به صورت مقرون به صرفه ارائه دهد.
برای درک آنچه که یک استراتژی اقیانوس آبی را بسیار قدرتمند می‌کند، منطقی است که به مکانی به نام اقیانوس قرمز نگاه کنید. اقیانوس قرمز مکانی است که رقابت در آن متداول است. شرکت‌ها و تجارت‌ها در استراتژی اقیانوس قرمز با یکدیگر رقابت می‌کنند. در استراتژی اقیانوس قرمز موضوع مهم این است که شرکت‌ها، خدمات و محصولات خود را با هزینه کمتر ولی با کیفیت بالاتر به مشتری‌ها ارائه کنند. در استراتژی اقیانوس قرمز، قوانین به خوبی تعریف شده‌اند و همه بر طبق آن عمل می‌کنند. در این استراتژی نوآوری مسأله‌ای حاشیه‌ای است و اگر هم اتفاق بیفتد، پیشرفت محسوب نمی‌شود. 
طبیعتاً یک تجارت با استراتژی اقیانوس قرمز، از آنجایی که فضای بسیار شلوغی دارد و رقابت در آن زیاد است، مکانی است با حاشیه سود کم که قیمت گذاری در آن بر طبق بازار انجام می‌شود.
اگر هر کدام از شرایط زیر را دارید، بهتر است از استراتژی اقیانوس قرمز استفاده کنید:
• اگر شما دارای مهارت‌ها، دانش یا تجربه‌ای هستید که باید در بازار موجود اعمال شود و نمی‌توان از این مهارت‌ها در بازار جدیدی استفاده کرد.
• اگر شرکت یا کسب و کار شما منابع محدودی دارد، مسلما نمی‌توان این منابع را برای استراتژی اقیانوس آبی سرمایه گذاری کرد. بنابراین بهتر است از استراتژی اقیانوس قرمز استفاده شود.
• زمانی که یک سازمان یا در مرحله تثبیت است یا تحمل ریسک پایینی دارد.
• زمانی که یک کسب و کار در بازار فعلی خود موقعیت خوبی دارد و سودآور است.
مثال‌های استراتژی اقیانوس آبی در مقابل اقیانوس قرمز نشان می‌دهد که اگر یک شرکت رشد پایدار و سهم بازار قابل توجهی داشته باشد، نیازی به پیاده سازی استراتژی اقیانوس آبی نیست. در غیر این صورت، استراتژی اقیانوس آبی ترجیح داده می‌شود.

استراتژی اقیانوس آبی و قرمز کدام را انتخاب کنیم؟

مهم نیست که کدام استراتژی اقیانوس آبی و یا اقیانوس قرمز را انتخاب می‌کنید، شما باید برای مشتری ارزش ایجاد کنید و به طور مداوم تجارت خود را بهبود بخشید. آشفتگی بازار در هر زمانی ممکن است رخ دهد. 
در هر صورت، استراتژی اقیانوس‌ آبی استراتژی ایده آلی نیست. یافتن مشتریان و اطلاع رسانی به آنها از مزایای محصولات و خدماتتان، ممکن است زمان و تلاش زیادی را لازم داشته باشد. حتی اگر یک بار با موفقیت یک اقیانوس آبی ایجاد کرده باشید، سرو کله رقبا به زودی پیدا خواهد شد و در نهایت، اقیانوس آبی شما به یک اقیانوس قرمز تبدیل می‌شود.
هر دو استراتژی اقیانوس آبی و اقیانوس قرمز را می‌توان با موفقیت برای محصولات مختلف در یک سازمان استفاده کرد. بسیاری از شرکت‌ها مانند اپل، مک دونالد، آمازون و غیره با موفقیت استراتژی اقیانوس قرمز را پیاده کرده‌اند.

آنچه لازم است در مورد استراتژی اقیانوس آبی بدانید:

در گذشته، شرکت‌ها معمولاً با ایجاد ارزش بالاتر برای مشتریان در بازار با دیگر شرکت‌ها رقابت می‌کردند و در نتیجه هزینه بیشتری دریافت می‌کردند. اما امروزه کسب و کارها تلاش می‌کنند با ارائه ارزش بیشتر با قیمت مناسب‌تر مشتریان خود را جذب کنند. این تمام هدف شرکت‌هایی مانند آمازون است .

عصر جدید خدمات بیشتر با هزینه‌های کمتر

اگر به اصول طراحی مدل کسب و کار(BUSINESS MODEL) آمازون نگاه کنید، متوجه خواهید شد که این شرکت سعی کرده است در کنار ارائه خدمات بیشتر، هزینه‌های خود را نیز پایین آورد. در این شرکت، خدمات تحویل سریع و انواع کالاها و خدمات مختلف ارائه می‌شود. به طور خلاصه، آمازون فقط تجربه بسیار بهتری را به مشتری ارائه نمی‌دهد. بلکه در کنار تجربه بهتر سعی می‌کند قیمت مناسب‌تری را نیز به مشتری ارائه کند. خدمات بیشتر با هزینه کمتر، یکی از اصلی‌ترین کلید‌های کسب و کارهای دیجیتال موفق مانند آمازون و دیجی کالا است.

ارزش نوآوری در استراتژی اقیانوس آبی

اما در استراتژی اقیانوس آبی، نوآوری در خدمات و محصولات اهمیت زیادی دارد. به طور دقیق‌تر، 5 مفهوم اصلی زیر در استراتژی اقیانوس آبی اهمیت دارند:
• ایجاد یک بازار بدون رقابت: تمام هدف استراتژی اقیانوس آبی این است که به فراتر از مرزهای متعارف بازارهای موجود نگاه کنیم تا بازاری بدون رقابت ایجاد کنیم.
• رقابت در این بازار بی‌ربط می‌شود: استراتژی اقیانوس آبی رقابت را بی ربط می‌کند. نه به این دلیل که شما رقابت می‌کنید تا برنده می‌شوید. بلکه به این دلیل که در حال ایجاد بازار جدید هستید و باید قوانین جدیدی برای آن به وجود آورید.
• ایجاد و جذب تقاضای جدید: استراتژی اقیانوس آبی هم ایجاد تقاضای جدید است و هم جذب تقاضا و خواسته جدید. کلید موفقیت در استراتژی اقیانوس آبی دریافت خواسته‌ها و تقاضاهای جدید است. اولین حرکت در استراتژی اقیانوس آبی، ایحاد بازاری است که کسب و کارهای قدیمی نتوانند در آن رقابت کنند. 
• شکست مبادله هزینه-ارزش: مفهوم اصلی استراتژی اقیانوس آبی شکستن مبادله هزینه-ارزش است. بنابراین، شما نه تنها باید خدمات و ارزش بالاتری ارائه کنید بلکه می بایست بتوانید این خدمات و محصولات جدید را با هزینه کمتری به مشتریان ارائه نمایید. 
• سازمان را حول اصل ارزش بیشتر با هزینه کمتر تراز کنید: در استراتژی اقیانوس آبی باید مبادله ارزش و هزینه را بشکنید و این موضوع را به یک اصل در سازمان تبدیل کنید.

سخن آخر

در استراتژی اقیانوس قرمز بازار رقابتی‌تر و شلوغ‌تر است زیرا رقبا سعی می‌کنند از یکدیگر پیشی بگیرند و از آنجایی که شرکت‌ها با هم رقابت می‌کنند، قیمت‌ها کاهش می‌یابد و سود نیز کمتر می‌شود. میزان رشد نیز به بازار فعلی محدود می‌شود. رقابت شدید در این بازار سبب این می‌شود که اقیانوس شبیه به خون سرخ شود. اما در استراتژی اقیانوس آبی رقابتی وجود ندارد. در عوض تلاش می‌شود تا ارزش و خدمات جدیدی به مشتریان ارائه شود. برای دریافت مشاوره کسب و کار یا فرم درخواست مشاوره کسب و کار و انتخاب درست استراتژی ورود به بازار می‌توانید از خدمات مشاوره ما استفاده نمایید.