مراحل اصلی رشد کسب و کارها چیست؟

کسب و کارهای تجاری با ارائه نوعی از محصولات یا خدمات، چهار مرحله گوناگون از رشد را تجربه می‌کنند. ‌هر مرحله، از نوزادی تا بلوغ، مشکلات، چالش‌ها و امکانات مربوط به خود را دارد. قسمت سخت اینجاست که تشخیص دهید بیزینس شما در کدام مرحله قرار دارد؟! چه کارهایی برای بهبود آن نیاز است و چگونه می‌توان این جهش را انجام داد. مراحل رشد کسب و کار، ممکن است برای بیزینس‌های کوچک کمی پیچیده به نظر آید، اما با کمک گرفتن از یک مشاور در زمینه کسب و کار، می‌توان به موفقیت‌های گوناگونی دست یافت. ما در این مقاله قصد داریم تا به مراحل رشد کسب و کار بپردازیم، روش‌های موثر بر توسعه کسب و کارهای کوچک را معرفی کنیم و در نهایت عوامل رشد کسب و کارهای گوناگون را نتیجه بگیریم.

ایجاد کسب و کار در چند مرحله

در این قسمت قصد داریم تا به مراحل رشد کسب و کار‌ بپردازیم. راه اندازی و شروع یک کسب و کار دارای چهار مرحله، به عبارت زیر است:
1. مرحله اول نوزادی
2. مرحله دوم کودکی
3. مرحله سوم نوجوانی
4. مرحله چهارم بلوغ

چرخه حیات کسب‌وکار به مراحل و فرآیندهایی اشاره دارد که همه کسب‌وکارها از آغاز تا ثبات یا افول نهایی طی می‌کنند. اکثر کارشناسان معتقدند چهار مرحله اصلی رشد کسب و کار وجود دارد: راه اندازی، رشد، بلوغ، و تجدید یا افول. با این حال، برخی از کسب و کارها ممکن است مراحل دیگری از رشد را تجربه کنند، مانند تغییر وضعیت یا معرفی بازار.

در بالا 4 مرحله رشد کسب و کارها را معرفی کردیم. جالب است بدانید که به غیر از این 4 مرحله، برخی از کسب و کارها رشد 5 مرحله‌ای دارند. مدل رشد پنج مرحله‌ای اساسا دو مدل است. یکی دارای سه مرحله رشد است و باعث می‌شود که شرکت نسبت به اندازه خود موفقیت نسبی پیدا کند. مدل دیگر یک مدل پنج مرحله‌ای است که شرکت را به یک تجارت بزرگ تبدیل می‌کند.

در مرحله وجود، شرکت‌ها بر روی کشف اینکه آیا ایده کسب و کار قابل دوام است یا خیر، تمرکز می‌کنند.

در مرحله بقا، کسب و کار بر روی رشد به اندازه‌ای متمرکز می‌شود که به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند کار را به کار بیندازد. چالش اصلی همچنان دریافت پول نقد کافی برای پوشش هزینه‌ها و تامین مالی رشد مورد نیاز برای ورود به مرحله بعدی است.

مرحله موفقیت به دو بخش تقسیم می‌شود. مرحله موفقیت و عدم مشارکت زمانی است که شرکت به ثبات رسیده و سود زیادی برای بقا به دست می‌آورد. کسب و کار باید بتواند در این مرحله برای همیشه دوام بیاورد، با فرض اینکه هیچ تغییر محیطی وجود نداشته باشد. گزینه دیگر موفقیت-رشد است. اگر یک کسب و کار این مسیر را طی کند، از موقعیت و قدرت خود در بازار برای پیشبرد به سطح بعدی استفاده می‌کند. چالش‌های کلیدی در اینجا شامل حصول اطمینان از وجود کارکنان و رویه‌ها برای تسهیل رشد به مرحله بعدی است.

یک کسب و کار در صورت موفقیت در مرحله موفقیت-رشد وارد مرحله شروع می‌شود. اگر به خوبی مدیریت شود، شرکت می‌تواند به یک تجارت بزرگ تبدیل شود یا به طرف دیگری فروخته شود. اگر کسب و کاری در این مرحله موفق نباشد، ممکن است به یکی از مراحل اولیه رشد بازگردد یا به رکود برود.

در مرحله بلوغ منابع، یک شرکت به حداکثر اندازه خود رسیده است. در این مرحله، یک نیروی غالب در بازار خواهد بود. چالش‌های کلیدی شامل ایجاد ساختارهای مدیریتی موثر و اطمینان از سازگاری شرکت به اندازه کافی برای واکنش به تغییرات محیطی است.

مرحله اول نوزادی

بخش اول از مراحل رشد کسب و کار، در قسمت نوزادی خلاصه می‌شود. بسته شما می‌تواند بهترین محصول در سرتاسر دنیا باشد، اما اگر آن را به بازار ارائه نکنید، سودمند نخواهد بود. بسیاری از کارآفرین‌ها با عدم تمرکز بر توسعه برنامه‌های موثر فروش، مرتکب اشتباهاتی مرگبار می‌شوند. شما باید حداقل ۸۰٪ زمان خود را صرف فروش کنید، لوگوهای تجملی و کارت‌های ویزیت طلاکوب را فراموش کنید! اگر محصول شما به اندازه کافی خوب نیست، نگران نباشید. شما زمان کافی برای دستکاری آن‌ها را در اختیار دارید. راز اصلی این است که آن را در معرض دید خریداران قرار دهید. تفکرات شما، درمورد محصول‌هایتان مهم نیست؛ چیزی که در اصل مهم است این است که آیا مشتریان بالقوه، آن را خریداری می‌کنند یا خیر.
بیشتر کارآفرینان، به خصوص آن‌هایی که تازه کار هستند، خود را مدیران اجرایی تصور می‌کنند، که نمی‌توان با موضوع بی‌ارزشی مانند فروش، مزاحم کارشان شد. آنان گمان می‌کنند که محصولاتشان به صورت اتوماتیک فروخته می‌شوند، اتفاقاً اغلب هم اشتباه فکر می‌کنند. به انبوه مردم نزدیک شوید تا دریابید که چه عکس العملی نسبت به محصولتان نشان می‌دهند. می‌توانید یا یک میز در نمایشگاه‌های ارزان تهیه کنید یا میهمانی‌هایی برای دوستان نزدیک ترتیب دهید. در رابطه با هر مسئله‌ای که شانسی برای کسب و کار شما به حساب می‌آید، در سریع‌ترین‌ زمان ممکن اقدام نمایید.

 
مرحله دوم کودکی

بخش‌ دوم از مراحل رشد کسب و کار، مرحله کودکی می‌باشد. اکثر شرکت‌ها از ماندن در مرحله اول خشنود اند، سود خوبی دارند، زندگی خوبی را تجربه می‌کنند و میزان استرسشان بسیار پایین می‌باشد. این شرکت‌ها به ایجاد تغییر در بیزینس خود هیچ علاقه‌ای ندارند، چراکه این کار، برایشان بسیار ناخوشایند است. با این وجود، باید به استقبال تغییر رفت یا از مشاوره مدیریت کسب و کار، در جهت معرفی عوامل رشد کسب و کار کمک گرفت.
قدم اول در حرکت به سوی درآمدهای میلیونی، معرفی و فروش محصولات جدید می‌باشد. گرچه جذب مشتریان جدید بسیار حیاتی‌ست، اما رشد شما به برانگیختن مشتریان موجود بستگی دارد. شما باید با داشتن اطلاعات کافی درباره مراحل توسعه کسب و کار، به مشتریان دلایل قابل قبولی برای خرید محصول جدیدتان ارائه کنید و تلاش کنید که خرید آن‌ها را به تجربیاتی خوشایندی تبدیل نمایید.
خلاقیت کار یک نفر نیست؛ برای ایجاد طوفان ذهنی، حداقل به سه نفر احتیاج است؛ اما تعداد افراد مشارکت کننده، نباید از هشت نفر بیشتر شوند. یک محدوده زمانی برای جلسات طوفان ذهنی مشخص کنید؛ نهایتاً ۳ ساعت برای جلسات brain storm کفایت می‌کند. تعیین کنید که به چند عقیده احتیاج دارید. بر پیشنهادات هوشمندانه تمرکز کنید. از نقد کردن عقاید دیگران پرهیز کنید. اجازه ندهید که نظرات جدید از بین بروند. با اصرار بر اینکه افراد باید یک طرح محصول را ارائه کنند، مفاهیم را به واقعیت نزدیک کنید. زمانی که دوباره دور هم جمع می‌شوید، نشان دهید که بی‌صبرانه منتظر دیدن پیشرفت‌ها هستید.

مرحله سوم نوجوانی

بخش بعدی از مراحل رشد کسب و کار، قسمت نوجوانی می‌باشد. رشد سریع، رضایت‌بخش است. افزایش درآمد شرکت مستلزم آن است که کنترل‌های شدیدتری را اعمال کنید. در مراحل قبلی پیشرفت، این احساس را داشتید که تحت کنترل اید. شما یک رابطه نزدیک با گروه هسته‌ای کارمندانتان ایجاد کرده و نظراتتان را با آنان تقسیم کرده‌اید. همزمان با رشد سازمان، نقش مستقیم شما در استخدام و به کارگیری افرد، افزایش خواهد یافت؛ اما در این بخش ارتباطات شخصی را از دست می‌دهید. عملکرد شما بسیار پیچیده‌تر می‌شود.
قسمتی از جذب شما به کارآفرینی، به این علت است که شما در راهی خلاف فرهنگ مشارکت قدم گذاشته‌اید؛ اما بیزینس شما نمی‌تواند مسائل را حل کند، مگر اینکه با آن مثل یک وجود مشارکتی رفتار کنید. استخدام مدیران باتجربه و بهره گیری از مشاوره مدیریت سازمان می‌تواند به شما کمک کند تا برای مشکلاتتان راه حلی پیدا کنید. مدیران اجرایی که ماهیت محافظه کاری دارند، تمایل دارند که بر بدنه اصلی کنترل کاملی داشته باشند و به ثبات زیادی اهمیت می‌دهند.
شاید قصد داشته باشید که یک ساختار سازمان یافته طراحی کنید که مدیری متحد شما را قادر سازد تا حجم وظایف اداری شما را کمتر کنند! به آن‌ها اجازه دهید که بخش خود را، خودشان بچرخانند و به نظرات کارشناسانه آن‌ها نیز احترام بگذارید. شاید بخواهید که با هر مدیر هفته‌ای یک بار ملاقات داشته باشید، اما بازاریابی را خود برعهده بگیرید؛ چرا‌که بازاریابی و فروش تخصص شما است. شما باید دائماً با مسائل مربوط به آن، درگیر باشید.

 
مرحله چهارم بلوغ

بخش آخر از مراحل رشد کسب و کار، بلوغ یا بزرگسالی می‌باشد. فقط میزان بسیار ناچیزی از کسب و کارهای تجاری به این مرحله راه پیدا می‌کنند. شما به عنوان یک عضو افتخاری این کلوپ انحصاری، چندین گزینه در اختیار دارید. شما می‌توانید یک مدیر اجرایی باقی بمانید، درحالی که به شدت از ساعت کار در اداره می‌کاهید؛ یا اینکه می‌توانید یک قدم پایین‌تر بیایید و نقش مشاور را به عهده بگیرید و مهارت‌های خود را با عوامل اجرایی تقسیم نمایید.
البته که شما همواره حق فروش کسب و کار، عمومی کردن سازمان یا استفاده از ثروت شرکت، برای ایجاد سایر کسب و کارها را دارید. در این قسمت، شما حق دارید که هدف منحصر به فرد خود را مشخص نمایید. شما می‌توانید هر چقدر که می‌خواهید کار کنید، کم یا زیاد؛ همچنان می‌توانید به عنوان یک کارآفرین، چالش‌های جدیدی را آغاز کنید و در صورت نیاز، از جلسات مشاوره برای راه اندازی کسب و کارهایتان بهره بگیرید.

روش‌های موثر بر توسعه کسب و کارهای کوچک

در این قسمت به مراحل رشد کسب و کارهای کوچک می‌پردازیم.
• توجه به سادگی
• توجه به مشتریان
• توجه به کارمندان

توجه به سادگی

اولین مرحله از مراحل رشد کسب و کارهای کوچک، توجه سادگی‌ست. بیشتر مشتریان پیشنهادهای ساده را بیشتر مد نظر قرار می‌دهند. بی شک این واقعیت با طرز تلقی اکثر کارآفرینان تفاوت دارد. اکثر کسب و کارهای کوچک، هزینه‌های قابل توجهی را برای افزایش جذابیت‌های برندشان، برای مخاطب هدف انجام می‌دهند. توجه به سادگی هرچه بیشتر، در هزینه‌های برند برای کسب موفقیت نهایی ضروری خواهد بود.
علت اصلی توجه مشتریان به المان‌های ساده در مورد برندها، در شلوغی بیش از اندازه روزهایشان نهفته است. زمانی که ما در طول روز کارهای بسیار زیادی داریم، وقت بسیار کمی برای توجه به پیام‌های پیچیده برندها خواهیم داشت. همین نکته در مورد سرمایه‎‌‌گذارها نیز صحت بالایی دارد؛ از همین رو، اگر به دنبال جلب نظر سرمایه‎‌گذارها هستید، باید طرح‌های همکاری را در ساده‌ترین حالت ممکن به آن‌ها ارائه دهید، در غیر این صورت شانسی برای جلب نظرشان نخواهد بود.

 
توجه به مشتریان

دومین بخش از مراحل رشد کسب و کار، توجه به مشتریان است. این بخش می‌تواند دشوارترین کار در حوزه مدیریت مربوط به حفظ مشتریان فعلی برند باشد؛ بنابراین اختصاص بخش قابل توجهی از مبلغ بودجه به این حوزه طبیعی است. بعضی از برندها، در فرآیند توسعه کسب و کارشان، در عمل از مشتریان ثابت‌شان غافل می‌شوند. نتیجه این امر، تلاش مداوم برای پیدا کردن مشتریان تازه می‌باشد.
توجه به نظر مشتریان در فرآیند توسعه بیزینس، گامی ضروری برای گسترش پایدار کسب و کار خواهد بود. تنها راهکار برای دستیابی به این هدف نیز تعامل با مشتریان است. بعضی از برندها هیچ‎گاه کانال تعاملی مناسبی با مشتریانشان ایجاد نمی‌کنند. برای همین، امکان آگاهی از نظرات مشتریان درباره کمپین‌هایشان را ندارند.

توجه به کارمندان

سومین بخش از مراحل رشد کسب و کارهای کوچک، توجه حداکثری به کارمندان است. توجه به مشتریان نباید ما را از کارکنان غافل نماید. توسعه کسب و کار، همواره همراه با افزایش انتظارات کارمندان می‌باشد. زملانی که برند ما منابع مالی بیشتری در دسترس داشته باشد، افزایش سهم کارمندان از سود نهایی طبیعی است.

برای رشد کسب‌وکارها به چه نکاتی توجه کنیم؟

·         در شبکه اجتماعی‌های اجتماعی حتما فعالیت داشته باشید.

·         کیفیت کار خود را بالا برده و حفظ کنید.

·         پشتیبانی خوبی داشته باشید.

·          به همه مشتریان پاسخ دهید.

·         برنامه ریزی زمانی دقیق داشته باشید.

·         از تجربیات و خلاقیت رقبا ایده بگیرید و آن را در کسب‌وکار خودتان پیش بگیرید.

انواع رشد کسب و کار چگونه است؟

چند نمونه رشد کسب و کار را می‌توان دید:

1.      رشد کسب و کار به روش ارگانیک: این روش به منظور توسعه شرکت با استفاده از منابع داخلی خود است.

2.      رشد کسب و کار به روش داخلی: در این روش باید از منابع داخلی به بهترین و هدفمندترین شکل استفاده کرد.

3.      رشد کسب و کار به روش مشارکتی یا ادغام شده: هرچند روش کسب‌وکارها به صورت ادغامی می‌تواند مزایی به همراه داشته باشد، اما باید به شکل درست و اصولی پیش رود.

4.      رشد کسب و کار به روش استراتژیک یا راهبردی: اگر قرار است یک محصول جدید با هدف مخاطبان جدید داشته باشید، می‌توانید از این روش استفاده کنید.

نکته قابل توجه اینجاست که با کمک نرم افزار مدیریت کسب و کار اودو، افزایش سرعت سازمانی و رشد سازمان را خواهید داشت. در اصل با کمک این نرم افزار می‌توانید تمامی فرآیندهای مربوط به رشد سازمانی را با بهترین شکل پیش ببرید. به جای آن به نسخه‌های دستی با فرآیندهای طولانی برای رشد کسب و کار خود پایبند باشید، می‌توانید از این نرم‌افزار کمک بگیرید. در اصل، با کمک این نرم افزار، کاهش هزینه سازمان تا 30درصد امکان‌پذیر است.  

نکات مهم برای مراحل رشد کسب و کار

همان‌طور که تابه‌اینجای مقاله گفته شد، رشد بخشی ضروری از تغییر و توسعه در کسب و کار است. یک شرکت در حال توسعه با افزایش سهم بازار خود، یک چرخه حیات تجاری استاندارد را طی خواهد کرد.

با افزایش اندازه و درآمد یک شرکت، وارد مرحله بلوغ می‌شود. اگرچه رشد مداوم، گسترش و نگهداری اهداف نهایی هر کسب و کاری است، برخی از آنها با شکست، زوال و در نهایت بسته شدن مواجه خواهند شد. طبق آمار اداره آمار کار، حدود 35 درصد از شرکت‌های جدید در طول 24 ماه اول، تقریبا 50 درصد در طی 5 سال با شکست مواجه می‌شوند و 65 درصد از کسب و کارها طی 10 سال فعالیت تعطیل می‌شوند.

پس صرف نظر از نوع کسب و کاری که فعالیت می‌کنید یا مرحله رشد فعلی آن، همیشه باید روی اهداف بلند مدت تمرکز کنید و استراتژی‌های خود را تازه نگه دارید. زنده ماندن در دو مرحله اول رشد کسب و کار نیازمند زمان، تلاش، فداکاری، صبر و منابع است. پس باید بنای موفقیت خود را بر اساس تقویت محصولات اصلی و حفظ پایگاه مشتری خود بنا کنید.

کلید رشد بلندمدت مدیریت موثر است. پس از مرحله بلوغ، هر کسب و کاری در معرض خطر سقوط قرار می‌گیرد. بنابراین، پیگیری فرصت‌های جدید، به‌روز ماندن از روندهای صنعت، و شاد نگه داشتن نیروی کار خود و درگیر نگه داشتن آن بسیار حیاتی است.

در نظر داشته باشید که استخدام صحیح در رشد کسب و کار شما اهمیت بالایی دارد؛ اینکه افرادی را انتخاب کنید که به کار خود علاقه داشته باشند، می‌تواند در رشد کسب و کار و نهایت در سودآوری سازمان شما تاثیر ویژه‌ای داشته باشد.

به غیر از این موارد گفته شده، لازم است که شناخت دقیقی از بازار هدف خود داشته باشید. اگر نتوانید بازار هدف خود را به خوبی شناسایی کنید، نمی‌توانید تصمیمات درست بگیرید. شما باید بازار هدف و مشتریان و مخاطبان خود را به خوبی درک کنید تا بتوانید درنهایت سودآوری بیشتری داشته باشید.

جمع بندی

همانطور که در متن بالا گفته شد، مراحل رشد کسب و کار به دلیل پیچیدگی‌هایی که دارد، لازم است تا مدیران، ‌در جلسات مدیریت کسب و کار حضور یابند یا از یک مشاور آگاه کمک گیرند. اگر به تازگی صاحب یک کسب و کار شده اید، پیشنهاد ما به شما این است که حتماً از قوانین مرتبط با رهبری یک سازمان تبعیت کنید و همواره در تلاش برای ارتقاء جایگاه بیزینس خود باشید. همچنین می‌توانید از مشاوره تخصصی کسب و کار دیباگ استفاده کنید.

سوالات متداول

چرا باید در جلسات مشاوره کسب و کار حضور یافت؟

مشاورین کسب و کارها، به شما این امکان را می‌دهند تا بازدهی بهتری را از بیزینس خود دریافت کنید. 

مهم‌ترین عامل برای پیشرفت کسب و کارهای کوچک چیست؟

توجه به نیاز مشتری را می‌توانیم اولین قدم برای بهبود شرایط بیزینس‌های کوچک بدانیم.