نرم‌ افزار MRP چیست؟📦 مزایا سیستم برنامه‌ ریزی مواد اولیه 1404

در محیط کسب وکار رقابتی امروز، بهره وری در تولید مهمترین گزینه حیاتی محسوب می‌شود. اکنون شرکت‌هایی با هر اندازه در بسیاری از صنایع برای برآورده کرد تقاضای مشتری در کل فرایند تولید و ارائه خدمات نیازمند سیستم‌های مبتنی بر MRP هستند. 

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که پیاده سازی موفق MRP می‌تواند باعث کاهش 20 تا 30 درصدی موجودی مواد اولیه و افزایش بهره وری تا 25 درصد گردد. حال، اگر به موضوع برنامه ریزی مواد اولیه یا MRP چیست علاقه‌مند شده‌اید با ادامه مقاله همراه باشید.

نرم افزار برنامه ریزی منابع مواد چیست؟

نرم افزار MRP ابزاری مدیریتی است که تولید کنندگان از آن برای کنترل بهتر موجودی‌های خود استفاده می‌کنند. این نرم افزار تعیین می‌کند که چه موادی، در چه مقداری و در چه زمانی برای تولید مورد نیاز است. برای رسیدن به این هدف، نرم افزار MRP داده‌هایی را از سیستم‌های تامین و تولید با یکدیگر ترکیب می‌کند.

سپس قابلیت‌های تحلیلی نرم افزار با استفاده از این داده‌ها، راهکارهایی را پیشنهاد می‌دهد که به کسب و کارها کمک می‌کند سطح موجودی را با تقاضاهای پیش بینی شده هماهنگ کنند بدون اینکه دچار کمبود یا مازاد موجودی نشوند. تیم‌های خرید که از این رویکرد مبتنی بر داده استفاده می‌کنند، هم می‌توانند زمانبندی ثبت سفارش را به گونه‌ای تنظیم کنند که هم هزینه‌ها کاهش یابد و هم انبارها نظم بیشتری داشته باشند و در نهایت مشتریان با تجربه منفی مواجه نشوند.

نحوه عملکرد سیستم mrp

یک سیستم MRP فرایند تولید را با سرعت بخشیدن به مراحل برنامه ریزی، از طریق تعیین مواد اولیه، قطعات مورد نیاز و زیر مجموعه‌های مورد نیاز برای مونتاژ کالاهای نهایی تسهیل می‌کند. مراحل کلیدی فرآیند MRP عبارتند از:

1- تعریف دقیق آنچه باید تولید شود

تیم مهندسی مسئول ایجاد و مدیریت فهرست اقلام محصول برای همه محصولات نهایی و زیر مجموعه‌های آن است. BOM که گاهی ساختار محصول نیز نامیده می‌شود مدلی سلسله مراتبی است که نشان می‌دهد محصول و فرایندها شامل چه اجزائی می‌باشد.

2- تعیین کمیت تقاضا

سیستم، مقدار و زمان مورد نیاز برای تولید محصولات نهایی را برای پاسخ به تقاضا محاسبه می‌کند. این محاسبات براساس سفارش‌های مشتری و پیش بینی‌های فروش انجام می‌شود و موجودی قابل انتظار نیز از آن کسر می‌شود.

3- تعیین نیاز تأمین

با استفاده از BOM یا MPS برای همه محصولات، سیستم MRP گام به گام محاسبه می‌کند که چه مونتاژها، مؤلفه‌ها و موادی باید در دوره برنامه‌ریزی، طرح‌ریزی و یا خرید شوند. سپس با بررسی موجودی فعلی کمبود خالص برای هر مؤلفه شناسایی می‌شود.

مزایای سیستم mrp

پیاده سازی یک سیستم MRP می‌تواند به طور قابل توجهی مدیریت خطوط تولید و کنترل موجودی توسط تولید کنندگان را بهبود بخشد. مزایای MRP در زمانی ملموس می‌شود که ویژگی‌های MRP در یک راه حل گسترده مانند نرم افزار MRP اودو در کل سازمان قابل دسترس باشد. از جمله مزایای سیستم MRP عبارتند از:

1- برنامه‌ریزی و زمان‌بندی برای منابع ضروری

برنامه ریزی مواد اولیه یا MRP به سازمان کمک می‌کند تا با دقت بالا، زمان و مقدار مورد نیاز مواد اولیه، قطعات و منابع تولید شده را به منظور پاسخگویی به تقاضا مشخص نمایند.

2- تهیه لیست مواد مورد نیاز برای خرید

براساس فهرست اقلام محصول و برنامه ریز تولید، MRP به طور خودکار فهرستی از مواد و قطعات مورد نیاز را برای خرید ایجاد می‌کند.

3- قابلیت پیگیری موجودی

MRP با ردیابی موجودی در هر مرحله تولید، از کمبود یا مازاد مواد جلوگیری نموده و هزینه‌های انبارداری و اتلاف محصول را کاهش می‌دهد.

4- پیش‌بینی تقاضا با نرم افزار mrp

این سیستم با ترکیب داده‌های فروش و پیش بینی بازار، برنامه ریزی تولید آینده و جلوگیری از تولید بیش از خرید بیش از حد یا کمبود مواد را جلوگیری می‌کند.

5- امکان یکپارچه‌سازی سیستم

سیستم MRP اودو قابلیت اتصال به سایر بخش‌های سازمان مانند فروش، تأمین، حسابداری و تولید را دارد و موجب هماهنگی بهتر و تصمیم گیری سریع‌تر می‌شود.

معایب نرم افزار mrp

اگرچه استفاده از راهکارهای MRP نسبت به صفحات گسترده برای برنامه ریزی تأمین از اهمیت بیشتری برخوردار است. هر چه یک کسب و کار فرآیندهای خود را بهتر درک کند و مستندسازی کند، سیستم MRP عملکرد بهتری خواهد داشت. از جمله چالش‌هایی که ممکن است یک سیستم MRP با آن مواجه شود عبارتند از:

دقت در داده‌ها: سیستم‌های MRP برای ارائه خروجی‌های دقیق، نیازمند شمارش صحیح موجودی، BOM‌های به روز و زمان تأمین واقعی هستند.

یکپارچه سازی سیستم‌ها: سیستم‌های ناسازگار و یا ارتباط ضعیف بین آنها می‌توانند منجر به داده‌‌های تکراری، ناقص و یا خراب شوند که این امر ناسازگاری و تصمیم گیری‌های اشتباه خواهد شد.

 آموزش کاربران: یادگیری سیستم‌های جدید ممکن است برای کارکنان چالش برانگیز باشد. آموزش‌های اولیه و مستمر، همراه با مستندسازی دقیق سیستم و اجرای تدریجی به کارکنان کمک می‌کند تا نرم افزار را بهتر درک کنند.

مستندسازی فرآیندها: سیستم‌های MRP نیازمند مستندات واضح از گردش کار هستند تا بتوانند توانایی‌ها و محدودیت‌های واقعی تولید را بازتاب کنند. با این حال، همه تولید کنندگان اسناد به روز و دقیقی را در اختیار ندارند.

فرایند نرم افزار mrp چیست؟

فرآیند نرم افزار mrp دارای چندین مرحله است که به تولید کننده کمک می‌کند منابع را به صورت بهینه برنامه‌ریزی کند و موجودی‌ها را کنترل نماید:

صورتحساب مواد مورد نیاز

لیستی ساختار یافته از تمامی ‌مواد، قطعات و اجزای مورد نیاز برای تولید یک محصول است. این اطلاعات پایه اصلی محاسبه نیازهای مواد در mrp را تشکیل می‌دهد.

میزان سطوح موجودی منابع

نمایش دقیق موجودی‌های فعلی انبار برای هر ماده یا قطعه، به منظور تعیین اینکه چه چیزهایی در دسترس هستند و چه مواردی باید سفارش داده شوند.

برنامه‌ی اصلی تولید

برنامه‌ای دقیق است که مشخص می‌کند چه محصولاتی، در چه مقدار و در چه زمانی باید تولید شوند و پایه محاسبات تقاضای مواد در mrp محسوب می‌شوند.

پایش هر فرآیند و پیش‌بینی فروش

 mrp امکان نظارت مداوم بر وضعیت سفارش‌ها، فرآیندهای تولید و تطبیق با پیش‌بینی‌های فروش را فراهم می‌کند تا تولید با تغییرات بازار هماهنگ بماند.

BOM در نرم افزار MRP چیست؟

در یک سیستم MRP، فهرست مواد اولیه (BOM) یک ورودی حیاتی است که ساختار و مقادیر مواد مورد نیاز برای تولید یک محصول و یا مجموعه خاص را تعریف می‌کند. در واقع نقش BOM در MRP را می‌توان در موارد زیر در نظر گرفت:

1- تعریف ساختار محصول: BOM یک ساختار سلسله مراتبی از محصول را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد چگونه از زیر مجموعه‌ها و اجزای مختلف تشکیل شده است.

2- تعیین نیازهای مواد اولیه: BOM تمام مواد از جمله میزان مورد نیاز برای تولید مقدار خاصی از محصول را لیست می‌کند.

3- محاسبه منابع مورد نیاز: سیستم‌های MRP و BOM همراه با سایر ورودی‌ها برای تعیین مواد مورد نیاز و زمان لازم برای در دسترس بودن آنها استفاده می‌شوند.

4- پشتیبانی از برنامه ریزی تولید: BOM برای برنامه ریزی و زمانبندی فعالیت‌های تولید استفاده می‌شود و تضمین می‌کند که مواد در زمان مناسب در دسترس هستند.

5- تسهیل مدیریت موجودی: با اطلاعات دقیق از مواد مورد نیاز، MRP می‌تواند سطح موجودی را بهینه کرده و خطر کمبود یا موجودی اضافه را کاهش دهد.

6- پشتیبانی از هزینه یابی و بودجه بندی: BOM می‌تواند برای تخمین مواد استفاده شود که برای تصمیم گیری بودجه بندی و قیمت گذاری بسیار اهمیت دارد.

MRP  در تولید

Mrp یک رویکرد سیستیماتیک است که توسط تولید کنندگان برای اطمینان از داشتن مواد مناسب، در مقادیر و زمان مناسب برای دستیابی به برنامه‌های تولید کارآمد استفاده می‌شود.

ERP چیست؟

نرم افزار erp داده‌های یک کسب و کار را سازمان دهی و جریان‌های کاری را خودکارسازی و به تیم‌ها کمک می‌کنند تا به صورت موثر با یکدیگر همکاری داشته باشند. با استفاده از ERP، تیم‌های فروش، حسابداری و تولید می‌توانند با هم همکاری کرده و فرایندها را ساده‌تر کنند و از بروز مشکلات جلوگیری نمایند.

تفاوت‌های بین ERP و MRP

حال که دانستید سیستم MRP چیست، زمان آن رسیده که به تفاوت‌های ERP و MRP با یکدیگر بپردازیم تا بهتر بتوانید با توجه به ظرافت‌های هر یک انتخاب دقیق و صحیحی را برای کسب و کار خود داشته باشید.

1- جامعیت

• MRP به طور مستقل عمل می‌کند و تمرکز آن فقط بر برنامه ریزی مواد است.
• ERP یک سیستم جامع و یکپارچه است و بخش‌های مختلف سازمان را به یکدیگر متصل می‌کند.

2- حوزه پوشش دهی

• MRP فقط به نیازهای بخش تولید می‌پردازد.
• ERP فراتر از تولید رفته و کنترل کامل بر کل فرایندهای سازمان ارائه می‌دهد. به طور مثال، در ERP اودو، ماژول MRP وجود دارد که بنا به نیاز کسب و کار می‌تواند آن را تهیه کند و به سیستم ERP خود اضافه نماید.

3- اندازه و نوع کسب و کار

•  MRP برای شرکت‌های کوچک تا متوسط مناسب است.
• ERP بیشتر برای کسب و کارهای بزرگ و پیچیده مناسب است.

4- هزینه

ERP معمولاً هزینه برتر از MRP است و دارای قابلیت‌های گسترده است.

MRP و ERP چگونه به یکدیگر مرتبط می‌شوند؟

حال که با تعارف ERP و MRP چیست آشنا شدید، در واقع، Mrp و erp با یکدیگر مرتبط هستند اما erp دارای دامنه وسیع‌تری نسبت به mrp را دارا است. mrp یک ماژول تخصصی در یک سیستم erp است که به طور خاص برای برنامه ریزی تولید و مدیریت موجودی تمرکز دارد. از سوی دیگر، erp عملکردهای مختلف تجاری مانند امور مالی، منابع انسانی، مدیریت ارتباط با مشتری و موارد دیگر را با یکدیگر ادغام می‌کند، در حالی که mrp نیازهای مواد برای تولید را مدیریت می‌کند.

از MRP استفاده کنیم یا ERP؟

پاسخ به این پرسش بستگی به نیازهای خاص کسب‌وکار شما دارد، اما در بسیاری از موارد، استفاده از ERP  مانند Odoo  که ماژول MRP را نیز در خود دارد، انتخاب هوشمندانه‌تری است. به صورت ساده اگر:

1- فقط به برنامه‌ریزی تولید نیاز دارید:

استفاده از سیستم MRP مستقل کفایت می‌کند. این سیستم‌ها برای شرکت‌هایی مناسب‌اند که صرفاً نیاز به کنترل موجودی، برنامه‌ریزی تولید، و مدیریت مواد اولیه دارند.

2- به دنبال یک سیستم یکپارچه برای کل کسب و کار هستید:

در این صورت نرم افزار erp اودو گزینه بهتری است. چرا که:

• نرم افزار اودو دارای ماژول‌های داخلی مانند MRP است که همه نیازهای شما را پوشش می‌دهد.
• همه داده‌ها و فرآیندها را یکپارچه در یک سیستم مدیریت می‌کند.

بهترین نرم افزار برنامه تولید ایرانی

در ایران برنامه‌های مختلفی به منظور پوشش دادن نیازهای کسب و کارهای ایرانی تهیه شده‌اند. در ادامه برخی از نرم افزارهای ایرانی را می‌توانید مشاهده کنید.

• نرم افزار برنامه ریزی تولید رسام
• نرم افزار برنامه ریزی تولید آرین سیستم
• نرم افزار برنامه ریزی تولید راهکاران
• نرم افزار برنامه ریزی تولید شماران سیستم
• نرم افزار برنامه ریزی تولید پگاه سیستم

راه‌حل با استفاده از نرم‌افزار MRP

1- برنامه ریزی مواد اولیه: نرم افزار MRP اودو به شما کمک می‌کند تا موجودی مواد اولیه در انبار به صورت دقیق مدیریت کنید.

2- برنامه ریزی تولید: پس از ثبت سفارش، نرم افزار با در نظر گرفتن ظرفیت خطوط تولید و نیروی انسانی، زمانبندی تولید را به صورت خودکار تنظیم می‌کند.

3- کاهش ضایعات: سیستم MRP اودو اطلاعات دقیق مصرف مواد را ثبت و آنها را تحلیل می‌کند.

4- پیگیری و گزارش دهی سفارش‌ها: از زمان ثبت سفارش تا تحویل به مشتری، تمامی ‌مراحل به صورت دقیق قابل ردیابی هستند.

نیازهای سازمان شما از نرم افزار برنامه ریزی خط تولید

نیازهای کلیدی یک سازمان از نرم افزار برنامه ریزی خط تولید عبارتند از:

• بهره وری عملیاتی: افزایش سرعت و دقت، کاهش زمان توقف ماشین آلات و استفاده بهتر از منابع انسانی
• یکپارچه سازی: توانایی اتصال به سایر بخش‌ها مانند انبار، فروش، خرید و حسابداری
• سفارشی سازی: امکان تنظیم فرایندها و فرم‌ها براساس نیازها و رویه‌های خاص هر سازمان
• کاربر پسند بودن: رابط کاربری ساده و آسان برای یادگیری با حداقل نیاز به آموزش
• مقیاس پذیری: قابلیت استفاده در سازمان‌های کوچک تا بزرگ
• انطباق: پشتیبانی از استانداردها و الزامات قانونی، صنعتی و داخلی
• گزارش: ارائه گزارش‌های دقیق از وضعیت تولید، موجودی، عملکرد کارکنان و پیشرفت سفارش‌ها
• مقرون به صرفه بودن: هزینه مناسب نرم افزار موجب صرفه جویی در منابع سازمانی شود.

نتیجه گیری

حال که با مفاهیم MRP چیست و نقش آن در سازمان آشنا شدید، می‌توانید در هنگام خرید ERP دقت لازم را به کار ببرید. بنابراین، اگر سازمان شما به دنبال افزایش بهره وری، کاهش ضایعات و کنترل دقیق تولید است نرم افزار MRP اودو فارسی دیباگ یک انتخاب هوشمندانه و آینده نگرانه است. همچنین، به منظور یکپارچه سازی سیستم MRP خود با سایر بخش‌های سازمان، می‌توانید یک سیستم یک دست و هماهنگ را ایجاد کنید.

سوالات متداول

1- سه ورودی اصلی برای یک سیستم MRP چیست؟

سه ورودی اصلی برای یک سیستم MRP عبارتند از:

• برنامه ریزی تولید اصلی (MPS)
• پرونده وضعیت موجودی (ISF)
• لیست مواد (BOM)

2- MRP چگونه به یک کسب و کار سود می‌رساند؟

MRP تضمین می‌کند که موجودی با تقاضا تناسب دارد و سطح موجودی همواره بهینه است و بهره وری و رضایت مشتریان را افزایش می‌دهد.

3- خروجی‌های یک نرم افزار MRP چیست؟

با استفاده از ورودی‌های مورد نیاز، MRP محاسبه می‌کند که چه موادی مورد نیاز است، چه مقدار برای تکمیل ساخت مورد نیازه و دقیقا چه زمانی در فرایند ساخت به کار می‌رود.